Ngày 15-4-1974, hệ thống máy tính điện tử đầu tiên của Quân đội ta do Viện Kỹ thuật quân sự (KTQS) lắp đặt chính thức đi vào hoạt động bằng sản phẩm in bức ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh với nụ cười rạng rỡ. Từ đó, ngày 15-4 hằng năm trở thành ngày truyền thống của Viện Công nghệ thông tin (CNTT) thuộc Viện Khoa học và Công nghệ quân sự, Bộ Quốc phòng.
Ứng dụng Công nghệ thông tin trong lĩnh vực quân đội
Cùng với việc tiếp nhận, hoàn thành lắp đặt, khai thác hiệu quả hệ thống máy tính điện tử Minsk-32, Phòng Toán-Máy tính (Viện KTQS), tiền thân của Viện CNTT, còn hoàn thành tốt các nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng tiềm lực KHCN, phục vụ lãnh đạo, chỉ huy, chỉ đạo của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Nổi bật là phòng đã nghiên cứu, giải quyết những vấn đề kỹ thuật phục vụ chỉ huy, như: Tính toán các phần tử bắn cho vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT) hiện đại; khai mã, lập tự điển mật mã; tính toán, phân bố hỏa lực pháo binh, xác suất tiêu diệt mục tiêu của tên lửa; nghiên cứu thiết kế VKTBKT, công trình quân sự, cầu đường, quỹ đạo bay của đạn tên lửa…
45 năm qua, sau nhiều lần thay đổi tên và quy mô tổ chức, biên chế, song các thế hệ cán bộ, nhân viên Viện CNTT luôn nỗ lực khắc phục khó khăn, không ngừng sáng tạo, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, trở thành cơ sở nghiên cứu đầu ngành của Bộ Quốc phòng về toán, tin học, CNTT. Những năm gần đây, trong đội hình của Viện Khoa học và Công nghệ quân sự, viện đã chủ động bám sát nhu cầu thực tế của các đơn vị tiến thẳng lên hiện đại để nghiên cứu, phục vụ huấn luyện, làm chủ khai thác VKTBKT công nghệ cao; đồng thời triển khai các hướng nghiên cứu phát triển và ứng dụng sản phẩm CNTT cho các cơ quan, đơn vị quân đội trong lĩnh vực chỉ huy tham mưu, mô phỏng huấn luyện, diễn tập và quản lý điều hành. Bên cạnh đó, viện còn tham gia xây dựng và triển khai hiệu quả sản phẩm CNTT cho các cơ quan Đảng và Nhà nước; tích cực, trực tiếp đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng tiềm lực KHCN ngành CNTT, góp phần xây dựng quân đội từng bước tiến lên chính quy, hiện đại. Chỉ tính trong 5 năm (2013-2018), viện triển khai và hoàn thành 88 dự án, đề tài, nhiệm vụ KHCN các cấp, trong đó có 3 đề tài, dự án cấp Nhà nước, 10 đề tài cấp Bộ Quốc phòng. Các đề tài, dự án do viện thực hiện đều bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng; sau khi nghiệm thu đều được đưa vào sử dụng tại các cơ quan, đơn vị toàn quân.
Cán bộ nghiên cứu Viện Công nghệ thông tin thảo luận về sản phẩm KHCN mới nghiên cứu thiết kế, chế tạo
Trong tổ chức triển khai nhiệm vụ nghiên cứu, Đảng ủy, chỉ huy Viện CNTT luôn lấy phương châm bám sát thực tiễn công tác quân sự, quốc phòng (QS, QP) và các cơ quan, đơn vị cơ sở. Từ định hướng nghiên cứu chuyên môn, viện chú trọng phát huy tính chủ động, sáng tạo trong đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ của cán bộ nghiên cứu, nhất là cán bộ trẻ. Viện chủ động hợp tác nghiên cứu KHCN với các viện nghiên cứu, cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội. Từ hoạt động thực tiễn, viện tham mưu với trên, đề xuất các nội dung nghiên cứu thích hợp; kết hợp tốt giữa nghiên cứu cải tiến, nghiên cứu phát triển với xây dựng tiềm lực KHCN. 5 năm qua, viện quản lý và đào tạo hơn 50 nghiên cứu sinh các chuyên ngành Cơ sở toán học cho tin học và Lý thuyết xác suất thống kê toán học. Cán bộ nghiên cứu của viện đủ năng lực, có khả năng độc lập chủ trì các đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước, Bộ Quốc phòng và các chuyên ngành.
Phát huy kết quả đạt được và kinh nghiệm tổ chức thực hiện nhiệm vụ 45 năm qua, thời gian tới, Đảng ủy, chỉ huy Viện CNTT tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng viện vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Viện định hướng nghiên cứu phục vụ nhiệm vụ QS, QP là chủ yếu, tập trung nghiên cứu khai thác, làm chủ VKTBKT hiện đại; đẩy mạnh nghiên cứu thiết kế, chế tạo các hệ thống mô phỏng, tự động hóa chỉ huy, phục vụ huấn luyện, diễn tập, quản lý, điều hành. Cán bộ nghiên cứu của viện tiếp tục bám sát cơ sở, nắm bắt và tham gia giải quyết kịp thời các vấn đề kỹ thuật mới, phức tạp, bảo đảm kỹ thuật cho VKTBKT, nhất là các hệ thống máy tính điều khiển, chỉ thị mục tiêu, thông tin liên lạc, hàng hải… Viện chủ động nghiên cứu, xây dựng phần mềm phục vụ quản lý, huấn luyện, diễn tập, tạo ra các sản phẩm công nghệ cao, hệ thống mô phỏng tiên tiến trang bị cho các đơn vị toàn quân; tham gia thiết kế, chế tạo vật tư kỹ thuật phục vụ bảo đảm kỹ thuật VKTBKT. Cùng với đó, viện đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, đào tạo, xây dựng tiềm lực KHCN, bảo đảm tốt năng lực tiếp nhận, ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần 4 vào các nhiệm vụ nghiên cứu của mình. Viện chú trọng nghiên cứu cơ bản, học thuật với nghiên cứu ứng dụng, tư vấn, dịch vụ KHCN, tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao phục vụ quân đội và tham gia phát triển kinh tế, xã hội.
Thượng tá, TS ĐỖ VIỆT BÌNH (Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin)